Często stosowany w kuchni dodatek do różnego rodzaju potraw, zarówno słodkich takich jak ciasta i lody, jak również wytrawnych np. zup i sosów.
Śmietana to nabiał. Jest to produkt o dużej zawartości tłuszczu, może być zastępowany jogurtem naturalnym. Powinien być unikany przez osoby otyłe lub z tendencją do tycia oraz stosujące diety odchudzające.
Bazą do uzyskania śmietany jest śmietanka słodka, która stanowi górną część odwirowanego mleka pełnego. Śmietanka podlega fermentacji mlekowej, w wyniku czego następuje jej ukwaszenie czystymi kulturami maślarskimi i zagęszczenie. Często śmietany dostępne w sklepach posiadają jeszcze dodatki zagęszczające i stabilizujące takie jak np. karogen, pektyny, guma guar. Jeżeli stosowane są w niezbyt dużych ilościach to nie wpływają one negatywnie na organizm człowieka.
Dostępne są różne rodzaje śmietan i różnią się głównie zawartością tłuszczu, która może wynosić od 3 do ponad 30%.
Śmietana 3% to tzw. śmietana odtłuszczona.
12% śmietana stosowana jest do zup i sosów.
18% śmietana zwykła ukwaszona dodawana jest do ciast, sałatek, sosów, koktajlów i deserów.
Ze śmietany 24 – 28% produkuje się masło.
Śmietany o zawartości powyżej 30% tłuszczu używane są do ciast i kremów.
Śmietany te stosowane są do uzyskania bitej śmietany, która występuje w przepisach na ciasta, z lodami, do wypełniania rurek oraz w deserach owocowych.
Aby bita śmietana była puszysta należy przed ubijaniem schłodzić śmietanę, miskę oraz trzepaczkę lub końcówki miksera, a cukier dodać przed końcem ubijania.
Warto pamiętać, że im większa zawartość tłuszczu tym łatwiej śmietanę ubić. Świeża śmietana jest trudniejsza do ubicia niż starsza. Nie powinno się śmietany ubijać zbyt długo, ponieważ może powstać masło.
Śmietanę powinno się przechowywać w temperaturze poniżej 10°C.
Śmietany UHT, które wcześniej są sterylizowane w temperaturze powyżej 100°C, (giną wszelkie bakterie) mogą być przechowywane poza lodówką.
