Dokuczliwe i nieprzyjemne wzdęcia

W nieprawidłowym przebiegu procesu trawiennego oraz w trakcie procesów fermentacji, za które odpowiedzialne są bakterie symbiotyczne, w jelitach powstają gazy. Nagromadzenie dużej ilości gazów jelitowych to wzdęcia, czyli najpopularniejsza dolegliwość przewodu pokarmowego. Te gazy przesuwając się w przewodzie pokarmowym, wytwarzają nieprzyjemne odgłosy (przelewania się treści pokarmowej). Fachowo wzdęcia nazywane są bębnicą, i mogą mieć miejsce w żołądku i w jelitach. Wzdęciom towarzyszy uczucie pełności, burczenie, rozdęcie, bolesne kolki i niekontrolowanie oddawanie gazów o nieprzyjemnym zapachu. Wzdęcia są wynikiem różnych zachowań żywieniowych.

Główne przyczyny powstawania wzdęć:

połykanie nadmiernej ilości powietrza, które ma miejsce podczas rozmawiania w trakcie jedzenia bądź szybkiego jedzenia;

spowolnienie transportu pokarmu i mas kałowych w jelitach;

spożywanie napojów gazowanych, które dostarczają do naszego przewodu pokarmowego gazy i bąbelki;

spożywanie napojów zawierających kofeinę;

jedzenie dużych ilości słodyczy;

żucie gum, które powoduje zwiększone wydzielanie śliny;

spożywanie wzdymających posiłków, a niestrawione cząsteczki jedzenia, zalegają w jelitach i powodują zwiększone tworzenie się gazów z powodu nadmiernej fermentacji;

dysfunkcja układu pokarmowego.

Jak uniknąć wzdęć?

należy jeść powoli, dobrze przeżuwając każdy kęs;

posiłki powinno się spożywać na siedząco;

nie należy pić w trakcie posiłków, ani bezpośrednio przed i po;

przy skłonnościach do wzdęć, należy unikać ewentualnie ograniczać spożywanie potraw wzdymających i ciężkostrawnych;

przed spożyciem pokarmów wiatropędnych można przeżuć, a następnie połknąć pół łyżeczki kminku, w ten sposób unikniemy tworzenia się gazów jelitowych;

nie powinno się pić napojów gazowanych, bo zawarty w nich sód zatrzymuje wodę w organizmie;

nie powinno się pić przez słomkę, bo wraz z napojem do żołądka dostaje się powietrze i brzuch się zaokrągla;

nie powinno się żuć gum, a jeśli chcemy mieć świeży oddech, najlepiej mieć przy sobie miętówki lub płyn do płukania ust;

należy unikać słonych rzeczy, ponieważ sól powoduje zatrzymanie wody w organizmie i brzuch nam się zaokrągla;

należy unikać też potraw i produktów bogatych w skrobię (np. makaronu, ziemniaków, pełnoziarnistego chleba);

należy unikać nadmiernej ilości suszonych i świeżych śliwek, gruszek, jagód, wiśni, brzoskwiń, niektórym osobom nie służą także jabłka. Natomiast można jeść kiwi, grejpfruty, i banany (o ile nie mamy problemów z zaparciem);

powinno unikać się też produktów z zawartością sorbitolu (słodzików i produktów dietetycznych), gdyż ulegają one fermentacji w jelicie grubym i powodują wzdęcia;

po każdym posiłku, zaleca się iść na spacer;

po obiedzie zaleca się wypić ziołową herbatkę np. na bazie kopru włoskiego, kminku, rumianku lub mięty;

można zapobiegać tworzeniu się nadmiaru bakterii i wzdęć, poprzez stosowanie cyklicznego oczyszczania jelit.

Domowe sposoby na wzdęcia:

właściwa dieta;

zwiększona ilość ruchu;

delikatne masaże brzucha;

zażywanie leków ziołowych, dostępnych bez recepty.

Ostatnio bardzo często bywa, że na wzdęcia cierpią osoby zdrowe lecz prowadzące niewłaściwy styl życia. W redukcji ilości wytwarzanych gazów, zbawienne skutki przynosi odpowiednia dieta. Dieta ograniczająca wzdęcia powinna być skomponowana po konsultacjach ze specjalistami i po długotrwałych obserwacjach własnego organizmu. Przy nadmiernym wydzielaniu gazów ważne i konieczne jest indywidualne podejście do diety, ponieważ określone produkty powodują negatywne skutki tylko u wybranych grup osób. Dotyczy to głównie produktów mlecznych i ciemnego pieczywa.

W pierwszej kolejności należy zmienić dietę na bardziej lekkostrawną. W diecie powinna być zachowana prawidłowa proporcja białek, tłuszczy i węglowodanów, ponieważ zbyt duża ilość każdego z tych składników sprzyja wzdęciom. Należy wyeliminować wzdymające produkty, tj. fasolę, groch, kapustę, kapustę kiszoną, kalafior, brokuł, brukselkę, cebulę, czosnek, soczewicę, rzodkiew, morele, otręby pszenne i sztuczne słodziki. Natomiast pozostałe warzywa i owoce warto spożywać w postaci zmienionej, czyli gotowane (w małej ilości wody lub na parze), pieczone, grillowane lub tarte, wtedy stają się one łatwej strawne. Powinno się wykluczyć tłuste i smażone dania oraz inne produkty, po których zauważamy nasilenie przykrych dolegliwości. Jeśli już jemy ciężkostrawne dania, to powinny być one przyprawione tymiankiem, bazylią, kolendrą, estragonem, kminkiem i cząbrem. Dzięki tym przyprawom ziołowym bakterie jelitowe będą wytwarzać mniej gazów podczas trawienia tych dań w jelitach. By poprawić przemianę materii powinno się jeść produkty bogate w błonnik pokarmowy (ważne jest, żeby błonnik pochodził z dojrzałych owoców oraz z młodych i delikatnych warzyw). Warto też zamienić pełnoziarniste pieczywo na mieszane, a grube kasze na drobne i delikatne (np. kasza manna, kasza kukurydziana). Owoce powinno się jeść w formie oddzielnego posiłku, ewentualnie na godzinę przed głównym posiłkiem. Zapobiegnie to fermentacji w jelitach i nadmiernej produkcji gazów. Powinno się też wyeliminować z diety mleko, a jego miejsce zastąpić jogurtem, kefirem i zsiadłym mlekiem.

Czasami mimo stosowania lekkostrawnej diety, dochodzi do wzdęć i kurczowych bólów brzucha. Wtedy mamy do czynienia z tzw. zespołem jelita drażliwego. Choroba ta ma swoje podłoże w sferze psychicznej i wyłania się najczęściej na skutek silnego stresu, kłopotów w życiu zawodowym i prywatnym.

Niestety wzdęcia są też objawem chorób układu pokarmowego. Głównie w przypadku chorób trzustki, wątroby, żołądka i zaburzeń pracy jelit. I jeśli mimo jedzenia lekko strawnych dań, dokuczają nam wzdęcia, należy zgłosić się do lekarza. Dopiero po wykonaniu określonych badań, lekarz będzie w stanie ustalić przyczyny naszych dolegliwości i zaleci ewentualne leczenie farmakologiczne.

Wzdęcia z oczywistych względów są problemem bardzo kłopotliwym i krepującym. Jednak w zdecydowanej większości przypadków właściwa dieta, odpowiednie leczenie oraz zdrowy styl życia redukują ten problem do minimum.