Gdy nadchodzi burza...

Jak powstaje burza?

Przyczyną powstawania burz jest ścieranie się chłodnych i gorących mas powietrza. Burzowe chmury tworzą się wówczas, gdy masa chłodnego powietrza gwałtownie wypiera powietrze ciepłe. Unoszące się powietrze szybko schładza się i dochodzi do kondensacji pary wodnej. Proces ten prowadzi do powstania rozbudowanych w pionie chmur burzowych (cumulonimbus). Wewnątrz chmury część kropli wody zamarza i tworzą się kryształki lodu. Podczas, gdy zderzają się z kroplami wody uwalniają elektrony. W ten sposób tworzy się ładunek elektryczny, który jest rozładowany w postaci błyskawicy.

Burzom towarzyszą porywiste wiatry, ulewne deszcze, błyskawice i grzmoty. Gdy burza toczy się nad głową, obserwując błyskawicę słyszymy jednocześnie grzmot. Gdy jest dalej – najpierw widać błyskawicę, a grzmot słychać dopiero po jakimś czasie. Przyczyną jest oczywiście różnica w prędkości światła i dźwięku. Odległość od miejsca uderzenia pioruna można w przybliżeniu określić, licząc sekundy dzielące błyskawicę od grzmotu, a następnie dzieląc je przez 3. W ten sposób określimy odległość w kilometrach od uderzenia pioruna.

Burzom towarzyszyć mogą także inne, efektowne zjawiska elektryczne, jak choćby ognie świętego Elma. Są to małe, niebiesko-zielone kule świetlne pojawiające się na krawędziach przedmiotów i są zapowiedzią nadciągającej burzy.

Zasady bezpieczeństwa w czasie burzy

Co powinniśmy zrobić, a czego kategorycznie nie podczas burzy? Jakie środki ostrożności zachować? Poniżej kilka porad, które warto poznać:

na czas trwania burzy najlepiej pozostać w domu;

w budynkach nie należy przebywać w pobliżu przewodów instalacji wodnej, kanalizacyjnej, elektrycznej;

należy zamknąć okna i drzwi;

przed nadejściem burzy należy wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne z sieci energetycznej. Uchroni to nasz sprzęt przed uszkodzeniem czy całkowitym zniszczeniem;

w czasie burzy nie należy używać urządzeń elektrycznych podłączonych do prądu;

jeśli to możliwe, przed burzą powinniśmy usunąć z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać ewentualnym przechodniom;

podczas burzy nie powinniśmy mieć bezpośredniego kontaktu z metalowymi przedmiotami, które przewodzą prąd elektryczny;

należy także unikać kąpieli i nie dotykać baterii łazienkowych;

nie powinniśmy także używać telefonu.

Jeśli burza zastanie nas na zewnątrz:

nie należy chować się pod drzewami (szczególnie wysokimi, pojedynczymi), masztami i słupami;

nie należy przebywać pod liniami wysokiego napięcia, w okolicy transformatorów;

należy unikać otwartych przestrzeni;

pamiętajmy, że najlepszym schronieniem są budynki;

planując górską wycieczkę powinniśmy dokładnie zapoznać się z prognozami pogody;

przebywając na szczytach wzniesień, należy natychmiast zejść w obniżenie terenu;

należy unikać sytuacji, w której to samemu staniemy się najwyższym punktem w okolicy, ale w żadnym wypadku nie wolno kłaść się na ziemi, a tylko przykucnąć ze złączonymi stopami;

przebywając na akwenach wodnych, natychmiast zaprzestać kąpieli i wyjść z wody;

jeśli znajdujemy się w samochodzie powinniśmy w nim pozostać. Samochód bardzo dobrze chroni przed piorunami (tzw. klatka Faradaya), ładunki elektryczne „spływają” po zewnętrznej części karoserii. Powinniśmy jedynie zamknąć okna i nie dotykać metalowych przedmiotów. Dobrze będzie zatrzymać się na parkingu lub poboczu z dala od drzew, masztów, tablic reklamowych i przeczekać nawałnicę.

Burza a zwierzęta

Burza często wywołuje paniczny lęk u naszych pupili. Dlatego nie zostawiajmy ich samych na zewnątrz podczas burzy i pozwólmy schować się tam gdzie chcą. Gdy zbliża się burza, dobrą metodą na lęk zwierzaka jest zabawa, która odwróci jego uwagę od nieprzyjemnych okoliczności za oknem. Jeśli nic nie pomaga warto udać się do weterynarza po tabletki uspokajające i podawać je psu w razie konieczności.

Pamiętajmy, że burza jest tyle samo pięknym, co niebezpiecznym zjawiskiem przyrodniczym, którego w żadnym wypadku nie należy lekceważyć.