Delikatne owoce
Poziomki rosną na niewielkich krzaczkach. Lubią miejsca nasłonecznione, dlatego najczęściej możemy je spotkać na polanach, suchych zboczach i na obrzeżach lasów. W Polsce w stanie dzikim występuje na terenie całego kraju. Największe skupiska występują w rejonach północno-wschodnich i na południu.
Owoce poziomki są bardzo delikatne. Łatwo ulegają uszkodzeniu, szybko pleśnieją i gorzknieją, dlatego nie nadają się do długiego przechowywania i transportu na duże odległości. Chcąc przechowywać owoce, najlepiej je zamrozić.
Samo zdrowie!
Poziomki są niezwykle smaczne i aromatyczne, ale mają także dużą wartość odżywczą. Zawierają łatwo przyswajalne cukry proste, sole mineralne i witaminy. Są bogatym źródłem fosforu, który jest niezbędny do utrzymania prawidłowej struktury kości i zębów, zapewnia także prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mózgu. Poziomki zawierają również wapń i żelazo.
Dostarczają sporą dawkę witaminy C. W 100 g poziomek znajduje się aż 60 mg tej witaminy. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, który hamuje procesy starzenia się komórek i zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory. Poziomki są także źródłem witamin z grupy B (B1, B2), witaminy K oraz niewielkich ilości beta-karotenu. Zawierają także kwasy organiczne - cytrynowy, jabłkowy i salicylowy. Ten ostatni wykazuje działanie przeciwzapalne. Poziomki dostarczają także antocyjanów, które są bardzo silnymi przeciwutleniaczami. Poziomki są niskokaloryczne. 100 gramów to tylko 33 kalorie. Poza tym poziomki są źródłem cennego błonnika pokarmowego.
Liście obfitują w garbniki, flawonoidy, ponadto zawierają ślady olejku eterycznego i sole mineralne.
Właściwości prozdrowotne
Mała i niepozorna poziomka została doceniona przez zielarzy. Do celów leczniczych wykorzystuje się liście, owoce oraz całe ziele.
Poziomki są cenione przede wszystkim dlatego, że:
Substancje zawarte w liściach, zwiększają ilość wydalanego moczu i szkodliwych produktów przemiany materii. Z tego względu są zalecane w leczeniu kamicy moczowej i schorzeń nerek. Mogą być także pomocne w leczeniu przewlekłych zakażeń dróg moczowych, ponieważ wykazują właściwości dezynfekujące. Liście poziomki najczęściej wchodzą w skład przeciwzapalnych, moczopędnych i przeciwbiegunkowych mieszanek ziołowych dla dzieci i młodzieży.
Zbiór surowców
Młode, zdrowe listki można zbierać przez cały okres wegetacji do momentu, gdy zaczną żółknąć. Suszy się je rozłożone cienką warstwą w warunkach naturalnych w zacienionym i przewiewnym miejscu. Temperatura nie powinna przekraczać 35 stopni Celsjusza. Ususzone liście przechowuje się w płóciennych woreczkach w suchym miejscu. Ziele zbieramy zanim dojrzeją owoce, ścinając roślinę tuż nad ziemią. Suszymy tak samo, jak w przypadku liści.
Owoce zbiera się w suche i słoneczne dni, kiedy są dojrzałe, ale jeszcze jędrne. Należy je suszyć początkowo w temperaturze 30, a potem 50 stopni Celsjusza.
Poziomkowe kosmetyki
Poziomki znalazły zastosowanie także w kosmetyce. Stosowane są głównie jako składnik maseczek, a także służą do wyrobu naturalnych wód zapachowych. Poziomki odświeżają, oczyszczają, zwężają pory, łagodzą stany zapalne. Ponadto wybielają cerę i zapobiegają powstawaniu zmarszczek. Właściwości te wynikają z obecności witamin, soli mineralnych, kwasu salicylowego i antocyjanów. Są idealnym kosmetykiem dla cery tłustej, trądzikowej i naczynkowej.
Uwaga! Poziomki mogą uczulać. Najczęściej objawiają się one wysypką. Można je podawać dzieciom od 12. miesiąca życia.
