Starożytne korzenie
Por to bliski kuzyn cebuli i czosnku o podobnych właściwościach, lecz znacznie łagodniejszym smaku. Jest rośliną znaną już w starożytności. Popularny był w Grecji, Rzymie i Egipcie, a także w Babilonii i Palestynie. Początkowo, gdy dotarł na europejskie stoły, był traktowany jako pokarm biedaków. Dopiero na początku XX wieku został doceniony we Francji i zyskał szerokie grono wielbicieli. W Polsce jest powszechnie uprawiany.
W medycynie ludowej liście pora stosowane były w leczeniu artretyzmu i reumatyzmu. Hipokrates zalecał por jako środek na choroby nerek, gruźlicę i krwawienie z nosa. Jadał go Neron, ponieważ uważał, że wzmacnia jego głos, zaś Napoleon Bonaparte twierdził, że koi nerwy.
Co zawiera?
Poza walorami smakowymi por ma właściwości odżywcze i zdrowotne. Biała część warzywa jest bardziej delikatna, natomiast zielona ostrzejsza w smaku i zawiera więcej olejków eterycznych i witamin. Olejki te pobudzają łaknienie i aktywują układ trawienny. Por jest źródłem soli mineralnych, szczególnie wapnia i fosforu. Uzupełnia także niedobory witaminy A, E, B1 i B2.
Ze względu na niską kaloryczność, por polecany jest osobom będącym na diecie odchudzającej. 100 gramów zawiera tylko 24 kalorie. Ponadto jest zasadotwórczy, lekkostrawny i bezpieczny dla dzieci od 7. miesiąca życia. Por odznacza się także właściwościami odtruwającymi organizm. Jest pomocny w leczeniu artretyzmu, reumatyzmu, niestrawności, wrzodów, a także dolegliwości dróg moczowych.
Właściwości lecznicze:
Por posiada właściwości wzdymające, dlatego w stanie surowym powinny go unikać osoby cierpiące na schorzenia wątroby.
Jak wybrać najlepszy?
Świeże pory są białe i mają zielone, sprężyste liście. Podczas zakupów należy zwrócić uwagę, czy dolna część pora jest prosta i pozbawiona zgrubień. Liście powinny być natomiast sztywne i jędrne, bez żółtych lub czarnych plam. Nie mogą być także zwiędnięte.
Por można przechowywać dość długo w chłodnym miejscu. Pomieszczenie nie powinno być zbyt suche, by liście szybko nie więdły. Przechowując por w lodówce nie należy układać go w pobliżu produktów, które chłoną obce zapachy.
Oczyszczony i pokrojony w plasterki lub słupki por można także zamrażać i w takiej formie przechowywać kilka miesięcy.
Intensywny smak i aromat
Por ma bardzo szerokie zastosowanie w kuchni. Można go jeść w formie surowej lub po obróbce termicznej. Surowy ma charakterystyczny, ostry smak. Świetnie komponuje się w różnego rodzaju sałatkach i surówkach. Po krótkiej obróbce termicznej jego smak zdecydowanie łagodnieje. Ci, którzy nie przepadają za intensywnym smakiem pora w sałatkach powinni więc pokrojone talarki przelać wrzątkiem. Można także użyć małych porów, które mają lekko słodkawy smak i są delikatniejsze.
Por można smażyć, dusić, gotować i zapiekać. Jest smacznym dodatkiem do zup, zapiekanek, tart, sosów. Można go także faszerować lub zapiekać z sosem beszamelowym. Świetnie smakuje z makaronem, mięsem, rybami i innymi warzywami, nadając potrawom zdecydowany smak i aromat. Jest także jednym z podstawowych składników włoszczyzny, będącej dodatkiem do wielu zup.
