Biały, zielony i fioletowy
Kalafior pochodzi z Cypru, stąd prawdopodobnie nazwa „kapusta cypryjska”. Znany był już w starożytnym Rzymie i Grecji. W Polsce zaczęto go uprawiać na przełomie XVI i XVII wieku. Podobno został sprowadzony do naszego kraju przez królową Bonę.
Kalafior jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny kapustowatych. Częścią jadalną jest tzw. róża, będąca po prostu zwartym skupieniem skróconych pędów i pąków kwiatowych. W Polsce najbardziej popularne są odmiany białe, ale można spotkać także kalafiory zielone i fioletowe hodowane w krajach śródziemnomorskich.
Na zdrowie!
Kalafior, choć niepozorny, jest jednym z bardziej wartościowych warzyw. Jest zasadotwórczy. Stanowi źródło witaminy A, C, K, a także witamin z grupy B (przede wszystkim niacyny). Kalafior to także skarbnica mikro- i makroelementów: wapnia, żelaza, cynku, fluoru, sodu, magnezu, potasu. W kalafiorze stwierdzono także obecność związku o nazwie sulforafan, który pobudza enzymy o działaniu przeciwnowotworowym i dodatkowo zwalcza bakterie Halicobacter pylori. Zawiera również kwas nikotynowy, pantotenowy oraz olejki eteryczne, które odpowiadają za charakterystyczny zapach podczas gotowania, w trakcie którego wydziela się siarka. Najwięcej składników odżywczych zachowuje kalafior surowy lub blanszowany.
Tak bogaty skład sprawia, że kalafior posiada liczne właściwości zdrowotne m.in.:
Kalafior jest pomocny w leczeniu schorzeń śluzówki żołądka i jelit. Zalecany jest rekonwalescentom, osobom cierpiącym na choroby układu krążenia i trawiennego. Jest niskokaloryczny - 100 gramów to około 30 kalorii.
Jak kupować i przechowywać?
Kalafior w sprzedaży dostępny jest przez cały rok. Podczas zakupu należy zwrócić uwagę na barwę. Kalafior powinien być biały lub o lekko kremowym wybarwieniu. Należy unikać tych o ciemnym zabarwieniu z przebarwieniami i plamami. Główka powinna być twarda, nieuszkodzona. Najlepiej wybierać kalafior z liśćmi. Po pierwsze liście świetnie chronią miąższ przed wszelkimi uszkodzeniami, a po drugie z ich kondycji możemy odczytać czy kalafior jest świeży. Liście powinny być zielone, sprężyste i pozbawione przebarwień. Unikajmy kalafiorów, które mają pożółkłe lub podsuszone liście.
Świeży kalafior można przechowywać kilka dni, koniecznie w chłodnym miejscu. Kalafior można także zamrażać (ale wcześniej dobrze jest go zblanszować) i przechowywać w takiej formie kilka miesięcy.
Smaczne inspiracje
Przed gotowaniem należy oderwać wierzchnie liście kalafiora i ewentualnie podzielić na mniejsze części. Warto także zanurzyć go na kilka minut w mocno osolonej wodzie, aby pozbyć się wszelkich żyjątek zamieszkujących tzw. różę.
Kalafior możemy ugotować w wodzie lub na parze, usmażyć w głębokim oleju, zapiec itd. Gotujemy na niezbyt dużym ogniu, wrzucając na wrzątek. Aby pozbyć się charakterystycznego zapachu podczas gotowania, do wody trzeba dodać trochę mleka, kilka kropel soku z cytryny lub szczyptę gałki muszkatołowej. Kalafior gotujemy bez przykrycia, zwykle od 10 do 15 minut (zielony krócej).
Twardy kalafior można wykorzystać do sałatek i surówek, jeśli natomiast przytrafi się wpadka i kalafior się rozgotuje, można go użyć do kremowej zupy, kalafiorowych kotletów lub puree. Można używać go na wiele sposobów. Jest idealnych dodatkiem do dań mięsnych i zup jarzynowych. Nadaje się również do przygotowania zapiekanek. Kalafior z sosem można podawać jako osobne danie. Dobrze komponuje się z sosem winegret, sosem musztardowym, beszamelem, przyprawą curry, jogurtem naturalnym, ziołami lub po prostu bułką tartą zrumienioną na maśle. Świetnie smakuje zapiekany z żółtym serem lub duszony w białym winie.
Kalafior można także marynować i konserwować.
