Właściwości prozdrowotne i zastosowanie
W Polsce rosną dziko dwa gatunki lipy: drobnolistna i szerokolistna, natomiast uprawianych jest ponad 20 gatunków i odmian. Wszystkie gatunki są jednak wysoko miododajne i długowieczne. W ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiatostany lipy, które mają postać baldachogrona lub dwuramiennej wierzchotki. Kwiaty zawierają flawonoidy, kwasy organiczne, olejek eteryczny, triterpeny, fitosterole, garbniki, sole mineralne, a także witaminę C i PP. Lipa może być stosowana wewnętrznie i zewnętrznie.
Ze względu na bogaty skład kwiaty wykazują liczne właściwości lecznicze m.in.:
Napary z lipy zalecane są przy przeziębieniach, grypie i kaszlu. Można je także stosować do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Napar działa także uspokajająco w stanach napięć i zmęczenia nerwowego. Dlatego polecany jest w sytuacjach stresowych, trudnościach z zasypianiem, wymiotach na tle nerwowym.
Napar z kwiatów tego drzewa zaleca się również w chorobach pęcherza i nerek. Kwiat lipy wskazany jest też do kąpieli przy nerwobólach. Z drewna lipowego produkowany jest natomiast leczniczy węgiel, który stosuje się w leczeniu biegunek, zatruć i niestrawności.
W kosmetyce...
Wyciąg z kwiatów lipy wykorzystywany jest również w przemyśle kosmetycznym. Często jest składnikiem kremów, maseczek, szamponów i odżywek do włosów suchych i łamliwych. Lipa łagodzi podrażnienia, a także wykazuje działanie zmiękczające i oczyszczające. Stosowana jest w kosmetykach dla skóry skłonnej do alergii.
W kosmetyce wykorzystuje się także napary z lipy jako środek przeciwzapalny, antyseptyczny i nawilżający. Oprócz tego lipa uelastycznia skórę, zmniejsza łojotok i hamuje proces łuszczenia się naskórka. Zalecana jest do pielęgnacji cery suchej, podrażnionej i trądzikowej.
Napar lipowy polecany jest także w formie okładów na oczy przy stanach zapalnych spojówek, obrzękach i suchości oczu. Napar zmniejsza także cienie pod oczami.
Miód lipowy
Miód lipowy uważany jest za jeden z najlepszych odmian miodów nektarowych. Miód ten charakteryzuje się herbacianą barwą i wyraźnym zapachem lipy. Odznacza się również wysoką aktywnością antybiotyczną. Jest niezastąpiony w leczeniu przeziębień, grypy i chorób górnych dróg oddechowych. Działa przeciwgorączkowo i przeciwkaszlowo. Jest także polecany w chorobach serca i układu krążenia.
Jak zbierać kwiaty?
Lipa kwitnie na przełomie czerwca i lipca. Pierwsza zakwita lipa drobnolistna, a około dwa tygodnie później szerokolistna. Kwiaty zbiera się w suche i pogodne dni, w początkowej fazie kwitnienia. Ponoć najbardziej wartościowe są kwiaty 1-4 dni po rozkwitnięciu – w tym czasie zawartość substancji czynnych jest największa. Nie należy natomiast zbierać kwiatów, które przekwitają i mają zawiązane owoce. Warto pamiętać, że kwiatostan lipy wchłania szkodliwe substancje, dlatego należy go zbierać z dala od dróg, silnie nawożonych upraw i innych źródeł zanieczyszczeń.
Zebrane kwiaty suszy się w przewiewnym i zacienionym miejscu. Należy ułożyć je cienką, luźną warstwą. Wysuszone kwiaty powinny mieć przyjemny, miodowy zapach i jasnożółty kolor. Przechowuje się je w szczelnych i najlepiej ciemnych pojemnikach.
Stosowanie zbyt dużych ilości naparów z kwiatów lipy może poprzez wpływ na ośrodek termoregulacji obciążyć serce. Dlatego też nie należy go stosować przez dłuższy czas jako codziennego napoju.
