Mleko i jego przetwory mleczne zawierają: białko, tłuszcze, witaminy (A, B, D, E, K i PP), składniki mineralne (m.in. wapń, magnez, potas, cynk, fosfor, sód) oraz węglowodany. 100 g mleka ma 58 kalorii. Mleko ma właściwości odtruwające organizm oraz regulujące trawienie.
Dzieciom zaleca się spożywać mleko i jego produkty o wyższej zawartości tłuszczu. Od stopnia uwapnienia kości w wieku młodzieńczym zależy ich odporność na złamania w wieku starszym. Dorośli powinny wybierać mleko i jego produkty o obniżonej zawartości tłuszczu np. biały chudy ser. Natomiast osoby nie tolerujące mleka powinny wybierać przetworzone produkty mleczne.
Na rynku mamy bardzo dużo produktów mlecznych, które mogą być doskonałym zamiennikiem mleka, którego nie pije wiele osób (ponieważ nie lubią lub nie mogą pić ze względów zdrowotnych). Dlatego przemysł mleczarski wykorzystał mleko do przygotowania jego pochodnych, a także znalazł sposób na zagospodarowanie „odpadów” powstających przy produkcji masła i sera.
Warto wprowadzić do swojej diety produkty, które nam nie zaszkodzą, lecz doskonale zastąpią mleko, dostarczając naszemu organizmowi podobnych składników odżywczych. Wartość odżywcza mleka i jego przetworów jest podobna, dlatego z powodzeniem można go zastąpić jogurtem, kefirem, mlekiem zsiadłym, maślanką bądź serwatką.
Produkty fermentacji mlekowej:
Jogurt, uzyskuje się z silnie spasteryzowanego mleka krowiego. Produkuje się jogurty płynne, przeznaczone do picia i jogurty o konsystencji stałej. Przy jego produkcji dodaje się też mleko sproszkowane i inne dodatki smakowe (np. owoce, płatki), które wpływają na smak jogurtu.
100 gram jogurtu ma 60 kalorii. Jogurt wzmacnia odporność organizmu, przyspiesza powrót do zdrowia po kuracji antybiotykowej, wspomaga oczyszczanie przewodu pokarmowego z toksyn i zapobiega rozwojowi bakterii chorobotwórczych. Dodatkowo działa uspokajająco przy nadpobudliwości nerwowej i bezsenności, a także poprawia samopoczucie.
Kefir, uzyskiwany jest podczas procesu fermentacji mleka pod wpływem działania paciorkowców mlekowych, pałeczek mlekowych i drożdży, czyli tzw. ziaren kefirowych. Po pasteryzacji mleko zakwasza się na tych ziarnach kefirowych, do momentu jego skrzepnięcia, a następnie poddaje fermentacji w szczelnie zamkniętych naczyniach.
Ma wartość odżywczą niższą niż jogurt, a mianowicie 100 g kefiru ma 51 kalorii. Kefir hamuje rozwój niektórych nowotworów (np. jelita grubego), pobudza apetyt, usprawnia trawienie pokarmów zwiększając wydzielanie enzymów trawiennych i wspomaga układ nerwowy.
Mleko zsiadłe, powstaje ze świeżego mleka odstawionego do skwaśnienia. Na skale przemysłową zaszczepiane jest czystymi kulturami paciorkowców mlecznych, natomiast w warunkach domowych mleko ukwasza się naturalnie, bakteriami żyjącymi w mleku w stanie naturalnym. W mleku krowim w temperaturze pokojowej przez 1-2 doby zachodzi fermentacja mlekowa. Potem schłodzone i wymieszane stanowi gotowy napój mleczny do picia.
Jego 100 g ma 46 kalorii. Mleko zsiadłe pozytywnie wpływa na przemianę materii, pomaga w przyswajaniu białek, obniża poziom cholesterolu we krwi i dodatkowo gasi pragnienie.
Produkty uboczne przemysłu mleczarskiego przeznaczone do spożycia:
Maślanka, jest produktem ubocznym uzyskiwanym w procesie produkcji masła. Ma ona charakterystyczny przyjemny i orzeźwiający smak. Jest gotowa do bezpośredniego spożycia, a także wykorzystuje się ją też do produkcji twarogów lub serków. Używa się jej także do przyrządzania koktajli i chłodników.
100 g maślanki ma 38 kalorii. Maślanka reguluję pracę układu pokarmowego, zapobiega zaparciom, korzystnie wpływa na wydzielanie żółci i soków żołądkowych oraz pobudza i reguluje procesy trawienia.
Serwatka, jest produktem ubocznym uzyskiwanym podczas wydzielania białka przy produkcji serów. Jest wykorzystywana do produkcji napojów mleczarskich, a także w przemyśle cukierniczym, piekarniczym, farmaceutycznym oraz koncentratów spożywczych i odżywek.
100 g serwatki ma 25 kalorii. Serwatka jest lekko strawna, wzbogaca florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym, przyspiesza perystaltykę jelit i ułatwia regularny stolec.
Mleko i jego produkty powinny stanowić 1/3 naszej dziennej diety, ponieważ dobrze wpływają na nasz organizm. Na rynku mamy duży wybór produktów mlecznych, można wybrać najlepszy dla siebie i warto wprowadzić go do swojej diety. Jeśli przekreślamy mleko, to zwróćmy uwagę na fermentowane przetwory z mleka, które są bardzo zdrowe i zalecane, gdyż wspomagają proces trawienia, stymulują rozwój mikroflory jelitowej i wzrost przyswajalności składników pożywienia.
Zdjęcie ©iStockphoto.com/morganl
