Podstawowe informacje
Kolendra pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego, ale obecnie jest uprawiana na całym świecie. Dziko rosnącą można spotkać na obszarze południowej Europy. Jej największymi dostawcami są: Iran, Indie, USA i kraje Bliskiego Wschodu. Kolendra to jedna z najstarszych roślin przyprawowych i leczniczych. Pierwsze wzmianki o niej znaleziono w literaturze sanskryckiej i egipskich papirusach. Hipokrates stosował kolendrę jako lek.
Kolendra jest rośliną jednoroczną. W kuchniach niektórych krajów nazywana jest „pietruszką chińską”. Choć wyglądem przypomina nać pietruszki, to znacząco odróżnia się od niej smakiem i zapachem. Kolendra jest popularną przyprawą kuchni azjatyckiej i indyjskiej. Stanowi składnik mieszanek przyprawowych m.in. curry.
Właściwości zdrowotne
Kolendra jest źródłem wielu cennych składników odżywczych. Zawiera sole mineralne (wapń, sód, potas), witaminy (C, B1, B2, PP), sterole roślinne oraz liczne olejki eteryczne, które nadają jej typowy smak i wpływają na lecznicze właściwości.
Od niepamiętnych czasów uważano, że owoce kolendry poprawiają trawienie.
Dziś wiemy, że kolendra:
Kolendra zalecana jest w schorzeniach przewodu pokarmowego, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Najlepsze efekty uzyskuje się łącząc z innymi ziołami, takimi jak: kminek, anyż, koper.
Jak używać?
Kolendra swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim kuchni azjatyckiej i indyjskiej. Obecnie stosowana jest na całym świecie. W kuchni zastosowanie mają wszystkie części kolendry.
Najczęściej używana jest w postaci:
Dojrzałe owoce mają silny, korzenny aromat i słodkawy smak z pieprzową nutą. Stanowią ważny składnik indyjskiej przyprawy curry. Ziarna kolendry najlepiej rozgnieść w moździerzu, by wydobyć z nich pełny smak i aromat.
Owoce kolendry nadają się zarówno do potraw słonych, jak i słodkich. Są doskonałym dodatkiem do mięs - przede wszystkim do wieprzowiny, baraniny, cielęciny, dziczyzny i drobiu. Świetnie sprawdzają się jako składnik marynat i kiszonek. Dobrze komponują się także z daniami z dodatkiem grochu, soczewicy i fasoli.
Wzbogacają smak pierników, a także szarlotki i ciasta marchewkowego. Korzenny aromat owoców znalazł również zastosowanie w przygotowywaniu kompotów i likierów. Ze względu na swoje walory zapachowe i smakowe dodawane są też do niektórych rodzajów piwa;
Świeże liście kolendry dodaje się do sosów, dipów, zup, sałatek i wielu dań orientalnych. Szczególnie dobrze komponują się z rybami i owocami morza. Mogą być także stosowane do łagodzenia smaku ostrych potraw. Idealnie sprawdzają się w potrawach kuchni meksykańskiej. Liście kolendry pełnią także funkcję dekoracyjną.
Intensywny smak kolendry równoważy czosnek, imbir, kumin, trawa cytrynowa i limonka. Dobrze harmonizuje również ze świeżą miętą, bazylią oraz chili. Obróbka termiczna zmniejsza jej walory smakowe. Należy więc pamiętać, by dodawać ją do potraw dopiero pod koniec gotowania. Świeżą kolendrą najlepiej przyprawiać dania tuż przed podaniem.
Jak przechowywać?
Świeża ścięta kolendra jest bardzo delikatna i kiepsko się ją przechowuje. Aby przedłużyć jej trwałość, można ją wstawić do szklanki z wodą lub zawinąć w lekko wilgotną ściereczkę i w ten sposób trzymać w lodówce. Najlepiej jednak mieć pod ręką doniczkę z tą rośliną. Kolendrę siejemy na przełomie marca i kwietnia. Pamiętajmy, że podczas kiełkowania potrzebuje dużo wilgoci.
Silny zapach olejku sprawia, że kolendra jest rośliną wykorzystywaną również w przemyśle perfumeryjnym.
